De gemeenteraad stelt 4-jaarlijks een integraal veiligheidsplan vast. Het laatstelijk door de gemeenteraad voor de jaren 2015-2018 vastgesteld plan 2015-2018 is gebaseerd op een aantal informatiedragers. Een van deze informatiedragers betreft het beleidsplan 2015-2018 van de Eenheid Limburg van de nationale politie. Daarnaast wordt door de lokale politie jaarlijks een (dynamische) gebiedsscan aangeboden waarin op wijk- c.q. buurtniveau de ontwikkelingen op het terrein van veiligheid en criminaliteit worden beschreven. Samen met andere documenten wordt deze gebiedsscan betrokken bij het opstellen van de in het kader van de vaststelling van de jaarschijven van het integraal veiligheidsplan te maken afweging. Zo nodig worden de vastgestelde jaarschijven op basis van nieuwe ontwikkelingen tussentijds aangepast; in die zin kan de vaststelling en verdere uitwerking/uitvoering van het integraal veiligheidsplan worden beschouwd als een dynamisch proces.

Veiligheidsgevoel van inwoners wordt voor een groot deel bepaald door de objectieve veiligheid in een gebied. Een bepaalde categorie van delicten, de zogeheten High Impact Crime delicten, is in hoge mate bepalend voor de subjectieve veiligheid. Voorbeelden hiervan zijn delicten als diefstal/inbraak woningen, straatroof, overval, geweld/mishandeling en (drugs)overlast. Samen met ketenpartners zet de gemeente nadrukkelijk in op het bestrijden van deze categorie delicten, waarbij de rol van de gemeente in het kader van de ketenaanpak grotendeels is gelegen in het werkgebied preventie. De in het verleden opgestarte activiteiten als het opstellen van besmettingsbrieven na een voltooide inbraak, het organiseren van bijeenkomsten voor bepaalde doelgroepen (senioren, ondernemers of bewoners van een bepaalde buurt), zal onverminderd worden voortgezet. Daarnaast zal het effect van het inzetten van het instrument van cameratoezicht worden gemonitord en zal ten aanzien van bepaalde categorieën van plegers van delicten, afgestemd met de 3D’s, het doelgroepenbeleid van het Veiligheidshuis nadrukkelijk worden betrokken. Tot slot zal de aanpak van diverse vormen van overlast langs de weg van de Integrale Aanpak Wijkgericht Werken worden gecontinueerd en de effecten van het aangescherpt Damoclesbeleid worden gemonitord.

Het onderhoud van de sportvelden van LHC, KVC Oranje, FC Kerkrade-West en RKTSV blijft een goed voorbeeld van duurzaam sportveldenbeheer. Kerkrade blijkt hierin een koploper te zijn en ontvangt veel waardering hiervoor op bijvoorbeeld de Hogere Agrarische School in Den Bosch. Besproeiing van de velden vindt inmiddels volledig plaats door gebruik te maken van regenwater (uit voor dit doel aangelegde buffers) en water uit nabij gelegen beken. Het in werking stellen van de besproeiingsinstallaties gebeurt digitaal op afstand via een computer. Zo kunnen optimale tijdstippen voor besproeiing vooraf worden ingesteld. Het handmatig aanzetten van elke installatie behoort tot het verleden. Doordat er geen besproeiing door tractoren met watertanks meer nodig is, raakt de ondergrond van sportvelden minder verdicht (onder het gewicht van tractor en tank). Dit heeft een gunstige invloed op de kwaliteit en levensduur van de velden. Ook de benodigde hoeveelheid mest neemt hierdoor af. De beschikbare hoeveelheid opgevangen water is zodanig groot dat hiermee ook de gemeentelijke 25 plantsoenen kunnen worden verzorgd. Hierdoor is geen drinkwater meer nodig hetgeen een behoorlijke kostenbesparing oplevert. Een ander belangrijk duurzaamheidsaspect is de inzet van mensen met een uitkering in samenwerking met d’r Sjalter voor klein onderhoud aan de sportvelden. Bij projecten in de openbare ruimte wordt het “Handboek Duurzame Buitenruimte” van “NL Greenlabel” gehanteerd. Hierdoor kunnen en worden er door de gemeente Kerkrade weloverwogen beslissingen genomen over de verduurzaming van de buitenruimte voor wat betreft de te gebruiken producten, materialen en planten. De openbare groenvoorzieningen worden op een duurzame wijze beheerd. Voorbeelden hiervan zijn het niet gebruiken van chemische bestrijdingsmiddelen in groenvoorzieningen, bermbegrazing door schapen en het plaatsen van bijenvolken. In Kerkrade staat een “bomenfabriek” (Rolduckerveld) waar bomen die verplaatst moeten worden of jonge bomen tijdelijk worden geplant opdat deze later elders kunnen worden geplant. De gemeente is al lange tijd actief op het gebied van soortenbescherming. In het buitengebied worden regelmatig inventarisaties uitgevoerd om de aanwezigheid van bedreigde planten- en diersoorten te constateren. Indien deze aangetroffen worden, kunnen zo nodig aanvullende beschermingsmaatregelen getroffen worden. De gemeente onderhoudt en beheert hagen, houtwallen en bomenrijen op een duurzame wijze en stimuleert de aanleg hiervan bij particulieren. Zestig paddenpoelen en waterbuffers worden, verspreid over de gemeente Kerkrade onderhouden.Bosbeheer wordt uitgevoerd conform het FSC-keurmerk. De afdeling Stedelijk Beheer blijft ook komend jaar op zoek naar nieuwe, duurzame en effectieve methoden om het openbaar groen in Kerkrade te beheren. Daarbij wordt regelmatig samengewerkt met externe adviesorganen, instanties en met onderwijsinstellingen. Deze inzet is afgestemd met en ingebed in het Duurzaamheidsprogramma zoals dat in het voorjaar van 2015 door de Raad is vastgesteld.

De gemeente Kerkrade is verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. Omdat deze werkzaamheden dagelijks en in de leefomgeving van burgers worden uitgevoerd, is het van belang dat de gemeente daarbij een voorbeeldrol vervult ten aanzien van duurzaamheid. Praktijkvoorbeelden zijn het duurzaam onderhouden van het openbaar groen en van de gemeentelijke sportvelden. Daarnaast neemt het gebruik van LED-verlichting in de openbare ruimte steeds verder toe. In april 2016 is gestart met het handmatig verwijderen van het onkruid van verhardingen. Daarmee heeft Kerkrade definitief afscheid genomen van het gebruik van chemische middelen (glyfosaat) in de openbare ruimte. Eveneens in 2016 heeft de afdeling Stedelijk Beheer 2 elektrische voertuigen voor het groenonderhoud in bedrijf genomen. Tot slot zal in 2016 / 2017 de werklocatie op de Hammolenweg 6 worden gerenoveerd. Duurzaamheid is daarbij (in combinatie met een geoptimaliseerde bedrijfsvoering) een van de belangrijkste uitgangspunten. Onder het vervullen van een voorbeeldrol kunnen diverse projecten gerangschikt worden. Een aantal project zullen in 2017 in gang worden gezet, blijven lopen in 2017 of kunnen worden afgerond. De voortgang van al deze projecten worden gerapporteerd aan het college en de raad. Het gaat hierbij om de navolgende projecten: Afvalscheiding gemeentelijke gebouwen, het opnemen van een duurzaamheidsparagraaf in college nota’s, het uitvoeren van een energielabel en het maken van een maatwerkadvies van gemeentelijke gebouwen, energiemanagement en energiebesparing in gemeentelijke gebouwen, de duurzame renovatie van de gebouwen van de gemeentewerf aan de Hammolenweg en de energiebesparingsactie in het stadskantoor. De bovengenoemde verduurzaming van het onderhoud van de openbare ruimte vindt geheel plaats binnen de bestaande exploitatiebegroting. Voor de renovatie van de werklocatie Hammolenweg 6 zijn de benodigde middelen gereserveerd in de gemeentelijke Investeringsplanning.

In het uitvoeringsprogramma duurzaamheid 2015-2018 zijn met betrekking tot bewustwording duurzaamheid enkele projecten opgenomen die van invloed zijn op bewustwording. Daarnaast is het vergroten van bewustwording ook een belangrijk thema in het uitvoeringsprogramma Palet 3.0. Het communicatieplan is in uitvoering. Hierin staat centraal de duurzaamheidswagen d’r Greeny waarmee burgers actief benaderd en geïnformeerd worden over het verschillende duurzaamheidsthema’s. Daarnaast wordt zeer frequente duurzaamheidsinformatie gegeven via de communicatiekanalen van de gemeente en verschijnt 3 x per jaar een duurzaamheidskrant. Voor 2017 is de uitvoering van het project zonnepanelen een feit. Hiermee wordt bedoeld dat installaties daadwerkelijk bij de burgers geplaatst worden. Verder kunnen Inwoners een energieadvies en een warmtebeeldfoto krijgen via gemeente. Tevens kunnen inwoners een energieadvies krijgen via Duurzaam Woonadvies Parkstad (DUW). Het project "Kerkrade jouw duurzame toekomst" wordt ook weer in 2017 aan de Kerkraadse basisscholen aangeboden. De energiecoach zet zich in om energieadviezen aan burgers aan te beiden. Dit door Middel van d’r Greeny, de projecten Goedkoper duurzaam wonen en duurzaam woonadvies Parkstad wordt hieraan invulling gegeven. In 2017 zal een samenwerking met de corporaties worden gestart met als doel gerichte huurdersvoorlichting.

Toewerken naar energieneutraliteit betekent dat projecten uit het Uitvoeringsprogramma duurzaamheid 2015-2018, die gepland zijn voor 2017, opgestart worden. Daarnaast worden projecten uit het programma Palet 3.0 (Parkstad Limburg energietransitie ) uitgevoerd.

In 2017 vindt de uitvoering plaats van activiteiten die zijn opgenomen in Palet 3.0. Dit betreft een uitvoeringsprogramma (Parkstad energietransitie) gericht op energiebesparing en de opwekking van duurzame energie. Tevens zal de voorgang worden geapporteerd aan het college en de raad.

Het actieprogramma is in 2005 vastgesteld en is nu in uitvoering. Het betreft hier het Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid 2015-2018. In feite is dit programma onderdeel afgerond.

In 2017 gaat de gemeente verder invulling geven aan de aanpak van leegstand en braakliggende terreinen. Er zal een nota leegstand worden opgesteld waarin de gemeente een actieve rol wil oppakken en diverse instrumenten voor bepaalde gebieden (o.a. het Centrum) zal gaan inzetten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de Omgevingsmonitor Kerkrade (intern meetinstrument en viewer van leegstaand en te koop staand vastgoed en braakliggende terreinen). Bij de vaststelling van de stadsdeelvisie Kerkrade Noord en Oost II op 26 februari 2014, is in het raadsbesluit onder andere voorgesteld om de ontwikkeling van leegstand te volgen c.q. te monitoren. In het collegeprogramma 2014-2018 is het leegstandsvraagstuk onder de pijler duurzaamheid opgenomen en maakt onderdeel uit van het gemeentelijke duurzaamheidsprogramma. In 2015 is de Omgevingsmonitor Kerkrade door gemeente in samenwerking met de woningcorporaties Wonen Limburg en Wonen Zuid ontwikkeld. Met de informatie uit de monitor wordt de ontwikkeling van het leegstandsvraagstuk en worden de mogelijkheden voor het benutten van leegstaand vastgoed en braakliggende gronden inzichtelijk gemaakt. In 2016 is een afstudeeropdracht uitgevoerd over het leegstandsvraagstuk in Kerkrade (o.a. een casestudy naar de leegstand in de Sint Pieterstraat), het analyseren van de informatie en het verbeteren van de monitor. Daarnaast is in het najaar van 2016 onderzoek gedaan naar het leegstandsvraagstuk en de rol van de gemeente en andere partijen hierin. De praktijkervaringen van gemeenten met een actief leegstandsbeleid zijn nagegaan en zullen worden gebruikt voor het opstellen van de nota leegstand. Er is in 2016 bekendheid gegeven aan de Omgevingsmonitor. Informatie uit de monitor en opgedane praktijkervaring zijn gedeeld met het project “Samen Leven” (opstellen van sociale wijkkaarten). Tevens zijn de ervaringen uitgewisseld met de gemeenten in Parkstad Limburg. Door de stadsregio Parkstad Limburg zal in 2017 verder invulling worden gegeven aan een regionale leegstandmonitor met daarin leegstaand vastgoed (woningen en niet-woningen) en braakliggende terreinen.

Een belangrijke opgave in de regio Parkstad Limburg en in Kerkrade is de herstructurering van de woningvoorraad. Dit is een centraal vraagstuk dat ook terugkomt in de gemeentelijke structuurvisie en bij de uitvoering van de Kerkraadse stadsdeelvisies (West, Oost I en Noord en Oost II). Door demografische ontwikkelingen (verandering van de bevolkingssamenstelling, bevolkingsafname en afname van het aantal huishoudens) heeft Kerkrade minder, en ook andere, woningen nodig. In de meest recente stadsdeelvisie Kerkrade Noord en Oost II (2014) wordt ingezet op een algemene en geleidelijke “verdunningsstrategie” omdat leegstand op termijn overal zal optreden. Dit betekent dat kansen worden benut waar zich mogelijkheden voordoen om te verdunnen (slopen, samenvoegen, aanpassen), bestaande woningen aan te pakken (levensloopgeschikt maken, verduurzamen (energie besparen en opwekken) en aanpak van achterstallig onderhoud), de woonomgeving en leefbaarheid te verbeteren. In 2017 blijft de gemeente actief uitvoering geven aan programma’s en plannen van aanpak in het kader van de stadsdeelvisies West (Heilust), Oost I (Centrum, Bleijerheide/Nulland en Rolduckerveld) en Noord en Oost II (Uitvoeringsprogramma “Op Flexpeditie”). Het betreft niet alleen de herstructurering van de woningvoorraad maar ook andere vraagstukken zoals het op peil houden van de leefbaarheid/veiligheid en het voorzieningenniveau, de herstructurering van bedrijventerreinen (werkgelegenheid), zorgen voor goede verbindingen, het versterken en benutten van het groen ten behoeve van een aantrekkelijk woonmilieu. In 2017 wordt met andere partijen, woningcorporaties, provincie Limburg en de stadsregio Parkstad Limburg, actief gelobbyd voor nieuwe en innovatieve projecten, pilots en financieringsconstructies in Kerkrade. Kansrijke trajecten worden met IBA Parkstad Limburg afgestemd. In het kader van de decentralisatie uitkering bevolkingsdaling (krimpgelden) is voor de regio € 3,91 miljoen per jaar beschikbaar gekomen, waarvan € 3,0 regionaal wordt ingezet en circa € 0,91 lokaal. Voor Kerkrade betekent dit jaarlijks € 176.000 (zie ook VJN2016). Een substantieel deel van dit budget wordt toegekend aan stadsvernieuwing en de uitvoering van de transformatieopgave. Concreet wordt ingestoken op het verder ontwikkelen van pilots, het inzetten van nieuwe instrumenten en het uitwerken van een financiële strategie (zie hoofdstuk 4.4. van de stadsdeelvisie Kerkrade Noord en Oost II) om op een andere en een meer realistische wijze de omvangrijke transformatieopgave in Kerkrade mogelijk te maken.